Czy COP26 okaże się punktem zwrotnym w walce ze zmianami klimatycznymi? Jakie ambitne plany w tej kwestii ma Unia Europejska, a także nowa koalicja rządząca w Niemczech? To właśnie zagadnienia konferencji w Glasgow oraz polityki Zielonego Ładu w kontekście nadchodzącej francuskiej prezydencji w Radzie UE stanowiły punkt wyjścia drugiego Seminarium In.Europa: Klimat. Świat patrzy na Europę. Dyskusja była kolejną odsłoną cyklu seminariów, organizowanych we współpracy z Fundacją im. Heinricha Bölla w Warszawie oraz Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Panelistkami i Panelistami Seminarium Europejskiego, które odbyło się online 9 grudnia 2021 r. byli: Róża Thun (Posłanka do Parlamentu Europejskiego), Stéphane Crouzat (francuski Ambasador Klimatu, Ministère de l’Europe et desAffaires étrangères), dr Andriy Korniychuk (Kierownik Programu Europa i Sprawy Międzynarodowe, Fundacja im. Heinricha Bölla w Warszawie) oraz Anna Radwan (Prezeska Instytutu In.Europa).
Seminarium rozpoczęło omówienie przez Stéphane Crouzat przemówienia prezydenta Francji Emmanuela Macrona, które miało miejsce tego samego dnia tuż przed rozpoczęciem debaty. – Podczas konferencji prasowej przedstawione zostały priorytety francuskiej półrocznej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, na które składać się będą: sprawy socjalne, cyfryzacja i kontrola nad serwisami internetowymi, dlatego promowane będą Akt o Usługach Cyfrowych i Akt o Rynkach Cyfrowych, a zwłaszcza cały aspekt transformacji ekologicznej, włączając w to Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM), który będzie promowany jako część pakietu Fit55. Na połowę marca zaplanowano już też bardzo ważne spotkanie szefów państw i rządów w sprawie Nowego Europejskiego Modelu dla Wzrostu i Inwestycji. Ponadto, francuska prezydencja w Radzie UE będzie się odbywać w szczególnym czasie, podczas intensywnej kampanii przed kwietniowymi wyborami prezydenckimi oraz parlamentarnymi w czerwcu, ale nie wpłynie to na nasze zaangażowanie – dodał Ambasador.
Stéphane Crouzat pozostaje optymistą co do długofalowych skutków Konferencji w Glasgow, ponieważ państwa G20, odpowiedzialne za 80% światowej emisji zanieczyszczeń, zadeklarowały w różnym stopniu wsparcie ambitnych celów klimatycznych, jakie wyznaczyła UE, zwłaszcza, że mają one potwierdzenie w dowodach naukowych. Za szczególnie doniosłe osiągnięcie COP26 francuski Ambasador Klimatu uznał zgodę co do mapy drogowej Porozumienia Paryskiego z 2015 r., uzupełniające te porozumienie ramowe o szczegóły, co pozwoli na jego pełną realizację. – Wynegocjowaliśmy wszystkie punkty dotyczące artykułu 6, także te dotyczące zasad przejrzystości, który jest szczególnie ważny w systemie handlu emisjami cieplarnianymi między stronami porozumienia, gdyż pozwoli on wszystkim stronom na przedstawienie wkładów krajowych w sposób zharmonizowany, w tym planów redukcji emisji. Jest niezwykle ważne, aby mieć jasny obraz tego, gdzie jesteśmy i jaka jest sytuacja, zwłaszcza w kontekście przyszłych negocjacji podczas COP27 w Szarm el-Szejk w Egipcie – zaznaczył Crouzat.
Jakie będzie podejście do polityki klimatycznej nowej koalicji rządzącej w Niemczech ? -Patrząc na przebieg kampanii wyborczej a także wyniki ostatnich wyborów widzimy, że tematyka klimatu odgrywa już ważną rolę dla niemieckiego społeczeństwa, nawet, jeżeli Partia Zielonych jest dopiero trzecią siłą polityczną w Bundestagu, to kierunek stopniowych zmian jest wyraźny, chociażby patrząc na obsadę poszczególnych ministerstw federalnych – powiedział dr Andriy Korniychuk z Fundacji im. Heinricha Bölla w Warszawie. – Nie warto postrzegać polityki klimatycznej wyłącznie jako element polityki wewnętrznej – skomentował w kontekście wyboru na Minister Spraw Zagranicznych przedstawicielki Partii Zielonych. Analizując skład koalicji „Ampel”, zauważyć można wypośrodkowanie ambicji klimatycznych – dodał.
Czy rzeczywiście polityka klimatyczna jest zrozumiała w Polsce na tyle, by mogła się spotkać z odpowiednią reakcją? – Podziały wewnątrz polskiego społeczeństwa i klasy politycznej są wyraźne – zauważyła Róża Thun. – Mają one bezpośrednie przełożenie na podejście do problematyki zmian klimatu i świadomość doniosłości konieczności stworzenia planów ochrony środowiska, poszukiwań nowych technologii oraz źródeł energii – dodała. To nowa generacja najbardziej zainteresowana jest podważeniem status quo, gdyż widzi ona w zmianach klimatycznych zagrożenie dla własnej przyszłej egzystencji. – Cała polityka klimatyczna scala Unię Europejską, musi ona być wspólna i coraz mocniejsza – zaakcentowała Posłanka do Parlamentu Europejskiego, widząc w niej – wraz z praworządnością – jeden z dwóch priorytetów UE. Uważa ona, że zmiana możliwa jest tylko przy inwestycjach UE w kolej, a ponadto większym zaangażowaniu politycznym społeczeństwa, odpowiedniej edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży w szkołach a także poprzez działania samorządów i lokalnych społeczności, mogących istotnie zmienić poziomy emisji np. inwestycjami w ekologiczny transport publiczny.
Podsumowując debatę, Prelegenci podzielili się z widzami swoimi prognozami na 2022 r. – Czekają nas ogromne wyzwania związane z ochroną dobrostanu naszej planety – powiedział Stéphane Crouzat, odnosząc się do unijnego planu ograniczeń emisji do 2040 r., wymagającego w praktyce dokonania ich redukcji o ponad 30% w ciągu najbliższych 9 lat. – To oznacza niezwykle duże zmiany w społeczeństwie i przemiany gospodarcze, dlatego tak ważne jest, abyśmy dostrzegali potencjał możliwości ekologicznej transformacji podczas przekształcania naszego modelu ekonomicznego na bardziej sprawiedliwy i prospołeczny – zaznaczył francuski Ambasador Klimatu. Z kolei dr Andriy Korniychuk odniósł się do problemu denializmu klimatycznego, którego przezwyciężenie stanowić będzie poważne wyzwanie edukacyjne w najbliższej przyszłości. Dodatkowo konieczne będzie zmierzenie się całej Unii Europejskiej z pandemią COVID-19, z kryzysem migracyjnym, a także zagadnieniem strategicznej autonomii i solidarności bezpieczeństwa energetycznego. – Zielona Transformacja oznacza, że możemy wszyscy zyskać – zaakcentował Prelegent z Fundacji im. Heinricha Bölla w Warszawie, mając też nadzieję na zwiększenie projekcji wartości europejskich w państwach członkowskich i na kraje trzecie.
Opracowanie: Katarzyna Jancewicz, In.Europa
Seminaria In.Europa są organizowane we współpracy z Fundacją im. Heinricha Bölla w Warszawie oraz Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Udostępnij